Dolichoderus quadripunctatus
|
Ten artykuł to zaledwie zalążek. Jeśli chcesz pomóc nam go rozwinąć, poproś o konto i napisz coś więcej! Pomocy w edycji udzieli ci artykuł Pomoc:Edycja oraz kategoria Edycja. |
|
Opis
Dolichoderus quadripunctatus (potocznie zwana czterokropkiem lub nadrzewnicą czteroplamką), jest niewielkim monomorficznym gatunkiem mrówek o charakterystycznych czterech białych kropkach na odwłoku. D. quadripunctatus jest oligotopem ciepłych i przeważnie liściastych lasów. Pojawiać się jednak może na stanowiskach z pojedynczymi starymi drzewami lub w sadach. W Polsce jest rzadki, chociaż lokalnie może występować w zagęszczeniach - występuje w centrum i na południu kraju <<mapa>>. Gatunek ten w Polsce oznaczony został jako bliski zagrożenia.
D. quadripunctatus gniazduje głównie na drzewach liściastych, obserwowano jednak także pojedyncze gniazdo na nasłonecznionej sośnie (otoczonej drzewami liściastymi)[1]. Gniazda są zwykle tworzone wysoko blisko korony drzewa (szczególnie w zacienionych drzewostanach), w martwym drewnie lub pod korą pni i gałęzi żywych drzew. Okazjonalnie także w wyrobach drewnianych, glebie, czy między nagrzewającymi się za dnia kamieniami/skałami. Zwykle unika drążenia martwego drewna wykorzystując już istniejące zakamarki, czy korytarze, chociaż narusza drewno jeśli jest w stanie rozkładu.
Tworzy monoginiczne kolonie rzadko przekraczające 200-300 robotnic. Brak dostępnego miejsca do rozbudowy gniazda oraz współudział robotnic w reprodukcji przypuszczalnie są przyczyną powstawania kolonii polidomicznych (lub nawet superkolonii) rozprzestrzenionych na zasiedlonym drzewie.
Młode osobniki płciowe są prawdopodobnie utrzymywane przez zimę w gnieździe, a samice bywają zapładniane także wewnątrz gniazda. Młode zaplemnione królowe mogą tworzyć gniazda w galasach, ale też są chętnie przejmowane przez kolonie bez królowych lub dalsze odgałęzienia istniejących kolonii polidomicznych.
Gatunek drapieżny - robotnice polują niemal wyłącznie na drzewie, zdarzają się jednak miejsca, w których mrówki swobodnie i w większych ilościach żerują także u podnóża zasiedlanego drzewa [2]. Pożywiają się także pyłkiem, owocami i opadłą spadzią mszyc.
Wykazuje wysoką agresję w stosunku do kolonii swojego gatunku, co nie jest widoczne w przypadku kolonii innych gatunków. Mrówki te zwykle unikają konfrontacji, a nawet współdzielą te same drzewa z 'Colobopsis truncata, Camponotus fallax, Leptothorax sp., Lasius fuliginosus czy Lasius brunneus.
Wygląd
Królowa wielkości od 4,5 do 5 mm, podobna z wyglądu do robotnic. Tułów nieco ciemniejszy, z charakterystycznym czarno-czerwonym fartuchem.
Robotnice wielkości od 3,5 do 4 mm, tułów czerwonobrązowy, głowa ciemniejsza (prawie czarna). Odwłok czarny z charakterystycznymi czterema mniej lub bardziej widocznymi białymi plamkami. Czułki dwunasto-członowe, bez buławki.
Samiec wielkości królowej, czarny. Czułki 13-członowe. Faktura ciała delikatnie rzeźbiona.
Obecnie wyróżnia się dwa podgatunki D. quadripunctatus - nominalny i D. q. kratochvili. Ostatni wymieniony wyróżnia się brakiem lub ledwie widocznymi kropkami na odwłoku i do niedawna znany był tylko z terenów Czech i Słowacji. Obecnie jego występowanie stwierdzono również w Rogalińskim Parku Krajobrazowym.
Wygląd D. quadripunctatus dla niewprawnego oka może być łudząco podobny do Colobopsis truncata - jednego z rzadszych/najskrytszych gatunków wśród polskich mrówek.
Zobacz też
- Antbase
- Antwiki
- "Dolichoderus (subgen. Hypoclinea) quadripunctatus var. kratochvíli var. nova. (Formicoidea, Dolichoderidae)" - V. Novak, 1941
Źródła
- "The Ants of Central and North Europe" - B. Seifert, 2018.
- "The Ants of Poland (with reference to the myrmecofauna of Europe)" - W. Czechowski [et al.], 2012, Warszawa
- "Klucze do oznaczania Owadów Polski. Mrówki - Formicidae" - W. Czechowski, A. Radchenko, W. Czechowska, cz. 24, z. 63, 2004, Toruń
- "Mrówki środowisk leśnych Polski - przewodnik terenowy" - L. i A. Krzysztofiak, 2006
- "Mrówki - Formicoidea." - B. Pisarski; Katalog Fauny Polski nr. 23, cz. 26, z. I., 1975.