Leptothorax acervorum
Opis
Leptothorax acervorum to dość pospolita w Polsce mrówka występująca w lasach, gdzie gniazda buduje w próchniejących pniakach, pod korą, z rzadka pod kamieniami, mchem czy na torfowiskach. Najczęściej można je znaleźć w borach sosnowych. Nierzadko występuje w obrębie gniazd mrówek z rodzaju Formica. Jest to gatunek nieagresywny, poluje na drobne owady nie większe niż robotnice lub larwy. Ich ofiarami na ogół padają drobne owady bezskrzydłe (Apterygota), co za tym idzie L. acervorum przypuszczalnie sprzyja równowadze w ekosystemie.
Behawior
Kolonie składają sięz robotnic w liczbie od 80 do 200 i królowych w liczbie od 1 do 10. W środkowoeuropejskich populacjach górskich możliwe są kolonie dużo bardziej liczne. Kolonie poliginiczne powstają drogą włączania młodych królowych lub kolonii monoginicznych, przy czym w koloniach monoginicznych liczba potomstwa jest dużo wyższa. Gody odbywają się w locie lub w pobliżu gniazda. Kolonie zakładane są półklasztornie.
W stosunku do innych gatunków nie wykazują daleko idącej agresji. W przypadku większych mrówek, osobniki L. acervorum są ignorowane, a one same udają martwe. Napotykając na własnym terenie robotnice L. acervorum z innych gniazd rozpoczynają bezkrwawy pojedynek, którego zwycięzca wynosi przegranego poza obszar swojej działalności. Jak przypuszcza J. Dobrzański, wynoszenie obcych mrówek ma na celu uniemożliwić kolejnej kolonii zasiedlanie wspólnego terytorium.
Ciekawostki
Cechą szczególną tej mrówki jest wychodzenie robotnic z gniazda na rekonesans w czasie zagrożenia lub w nowych warunkach w parach (bieg tandemowy). Mrówki te cechuje także niezwykła odporność na mrozy - kolonie mogą funkcjonować nawet daleko za kołem podbiegunowym, gdy temperatura otoczenia wynosi -25 stopni Celsjusza, a temp. ciał mrówek jest zbliżona do temperatury otoczenia. Mrówka ta występuje także na syberyjskim biegunie zimna (ok. -40 *C). W rejonie delty Leny na wysokości 73* N i wyznacza północny zasięg występowania mrówek. Na jesień kolonie mogą się łączyć w duże poliginiczne roje i zbijać w zimowe gniazda.
Wygląd:
- Robotnica - od około 4 mm do 4,5 mm, brunatnożółta lub rudawa. Posiada ciemniejsze znamiona na buławce czułków, głowi czy wierzchu odwłoka.
- Królowa - nieco większa i ciemniejsza (czasem prawie czarna). Czułki 11-członowe.
Hodowla
Mrówka L. acervorum nie należy do szczególnie trudnych w hodowli, jednak ze względu na niewielkie rozmiary i niespieszny rozwój nie poleca się tych mrówek początkującym. Są to mrówki nie wymagające większej ilości miejsca, ani szczególnych warunków. Za gniazdo wystarczy wydrążony patyk lub kawałek drewna i dostęp do wody. Główną trudność w hodowli stanowi wyprowadzenie pierwszych robotnic z samotnej królowej.
