Messor barbarus

Z WikiMrówki

Opis gatunku

Messor barbarus
SYNONIM
mrówki żniwiarki
Messor barbarus queen1.jpg
Królowa (autor: Kamil Stajniak)
Klasyfikacja taksonomiczna
Królestwo: Animalia
Klad: Euarthropoda
Klasa: Insecta
Rząd: Hymenoptera
Rodzina: Formicidae
Podrodzina: Myrmicinae
Plemię: Stenammini
Rodzaj: Messor
Gatunek:  M. barbarus
Nazwa binominalna
Messor barbarus
Linnaeus, 1767
Dane hodowlane
Trudność hodowli: 1/4*
Popularność hodowli: 2/4**
Okres rojenia: IX-XI
* 1 - łatwy, 4 - b. trudny ** 1 - popularny, 4 - niemal nie do zdobycia


Robotnica minor z poczwarką (autor: Kamil Stajniak)

Messor barbarus - jak i inne mrówki z rodzaju Messor (żniwiarki), żywią się między innymi nasionami. Robotnice major i media mielą nasiona robiąc z nich tak zwany mrówczy chleb, którym żywią się wszystkie mrówki w kolonii, łącznie z królową. Nie stosują trofalaksji. Gniazdują na otwartych terenach pod kamieniami czy powalonymi konarami. Preferują stanowiska suche i nasłonecznione.

Gniazdo

Gniazda M. barbarus charakteryzują się wieloma otworami wejściowymi, a z każdego z nich wychodzą ścieżki feromonowe, które służą nie tylko furażerowaniu, ale także komunikacji między wejściami. Konstrukcje te są sporych rozmiarów i mogą osiągać nawet 5 metrów głębokości. Posiadają przy tym rozległą sieć tuneli oraz bocznych komór (Cerdan, 1989), z których wiele przeznaczonych jest do składowania nasion.

W rejonach, gdzie podłoże uniemożliwia wykopanie głębokich gniazd, konstrukcje powiększane są wszerz, i mogą wtedy zajmować nawet 25 metrów kwadratowych powierzchni.

Występowanie

Głowa królowej (autor: Kamil Stajniak)

Europa południowa: Hiszpania, Portugalia, Francja, Włochy. Afryka północna: Maroko. Bliski wschód: Izrael (mapa).

Wygląd

Królowa - czarna albo ciemnobrązowa z jaśniejszą głową. Robotnice - minor i media są czarne, major czarne z ogromną czerwoną/brązową głową.

Wielkość

Polimorfizm

Major (autor: Kamil Stajniak)

Kasta robotnic tego gatunku dzieli się na podkasty: minor, media i major. Polimorfizm kastowy robotnic Messor barbarus jest ciągły (allometria jednofazowa) - jedna podkasta płynnie przechodzi w drugą, stąd rozróżnianie ich od siebie jest umowne. (Hölldobler and Wilson, 1990; Heredia and Detrain, 2000; Plowes et al., 2013). Niektóre źródła wskazują, że robotnice major mające głowę szerszą od głowy królowej, zaliczane są do podkasty supermajor.

Rójki

Od września do listopada. Królowe zakładają gniazdo w sposób klasztorny. Zaczynają czerwić po przezimowaniu.

Odżywianie

Mrówki te żywią się nasionami roślin oraz owadami, pajęczakami itp.

Nazwy niektórych gatunków roślin, których nasiona jedzą Messor barbarus: siemię lniane, nasiona traw, mak czy lawenda.

Furażerowanie

Gatunek ten furażeruje na długich dystansach, które mogą sięgać nawet 30 metrów (REYES 1986, CERDAN 1989, DETRAIN & al. 2000). Z lotu ptaka ścieżki takie przypominają pień drzewa. Stąd wzięła się ich angielska nazwa opisująca ten typ furażerowania - „Trunk trails”. Charakteryzuje go maszerująca, zwarta kolumna robotnic, która po dotarciu w okolice licznych źródeł pokarmu (skupiska roślin) rozgałęzia się na wiele mniejszych, ułatwiając w ten sposób przeszukiwanie okolicy i zbiory nasion (ARNAN & al. 2010, PICKLES 1944).

Szlaki utrzymywane są w czystości. Robotnice dbają o to, aby na ich drodze nie zalegały niepotrzebnie przeszkadzające elementy jak kamienie, patyki, itp. "(DETRAIN & al. 2000).

Taki system ścieżek feromonowych, nawet jeśli nie jest używany, potrafi przetrwać zimę (ACOSTA & al. 1995).

Oprócz ścieżek feromonowych, mrówki te do orientacji wykorzystują również polaryzację światła.

Rekrutacja

Rekrutacja u Messor barbarus obejmuje sygnały chemiczne z gruczołu jadowego oraz Dufoura , które mogą być wzmacniane przez strydulację (CERDAN 1989).

Adaptacja

Messor barbarus wykazują behawioralną elastyczność w związku ze środowiskiem, które charakteryzuje się nieregularnym i nieprzewidywalnym rozmieszczeniem zasobów żywności. W obliczu długotrwałego niedoboru pokarmu, szlaki M. barbarus stają się dłuższe i mniej rozgałęzione (LÓPEZ & al. 1993a, 1993b, 1994). To rozszerza zasięg kolonii i jest strategią, która sprzyja odkrywaniu nowych zasobów.

Hodowla

Łatwość hodowli i spektakularny wygląd sprawiły że są to mrówki bardzo popularne, często wybierane przez początkujących hodowców. M. barbarus są sucholubne. Zalecane jest gniazdo akrylowe lub ziemne. Przy gnieździe ziemnym trzeba zwrócić szczególną uwagę na nawadnianie, ze względu na nasiona, które będą kiełkować przy zbyt dużej wilgotności. Większe kolonie przegryzają gniazda z betonu komórkowego czy gipsu. Jak i wężyki łączące gniazdo z areną. Arena dla żniwiarek powinna być duża, czym większa tym lepsza. Należy umieścić na niej poidełko z wodą. Do prawidłowego rozwoju kolonii zalecane jest dogrzewanie. Temperatura w gnieździe od 24 do 28 °C. Zimowanie nie jest konieczne, aczkolwiek wskazane - vide czerwienie królowych po przezimowaniu. Mrówki te są bardzo wrażliwe na wstrząsy, dlatego pod gniazdo i arenę warto podłożyć materiał tłumiący drgania.

Film przedstawiający kolonie Messor barbarus w formikarium.

Linki zewnętrzne

Gatunki roślin, których nasiona jedzą M. babarus: [1]

Źródła

Autor: korek 18:47, 06 mar 2018 (CEST)